Omgaan met een werknemer / collega met borderline

Het leven voor iemand met borderline is erg ingewikkeld en complex. Zeker als ze aan al de standaarden van een 'normale' werknemer moeten voldoen. Mensen met een borderline-persoonlijkheidsstoornis (kortweg BPS of borderline) vertonen hun leven lang een patroon van wisselende emoties, chaotische relaties en een onduidelijke identiteit. Ze gedragen zich (in het algemeen) impulsief, hebben last van woede-uitbarstingen en komen regelmatig in een crisissituatie terecht. Mensen met borderline zien anderen vaak heel zwart-wit: je bent geweldig of ze hebben een hekel aan je. Als je geweldig bent, kun je worden overladen met aandacht en hulpvragen. Dan is het moeilijk om grenzen te stellen en aan te geven dat je niet elk moment van de dag gestoord kan worden. Als je niet voldoende aandacht geeft, kan iemand zodanig teleurgesteld raken dat je plots volledig hebt afgedaan.

Voor iemand met borderline is het moeilijk om een vaste werkrelatie en werkplek te vinden. Vaak is het CV grillig en zijn er in het verleden al veel verschillende dienstbetrekkingen zijn geweest.

Hoe ga ik om met een persoon met borderline op de werkvloer? 

Verstandig en effectief met iemand met borderline omgaan, vereist voor de werkomgeving veel tact en wijsheid. In het begin is vaak niet merkbaar dat een collega borderline heeft. Aanvankelijk zijn de meeste 'borderliners' namelijk erg sociaal en maken ze makkelijk nieuwe contacten. Pas na langere tijd samenwerken komen de kenmerken van de stoornis naar voren. Je merkt bijvoorbeeld dat hij of zij regelmatig sterk van stemming verandert. Soms wordt dit op jou afgereageerd. Misschien wordt er onredelijk veel aandacht van je gevraagd. 

Een aantal belangrijke tips:

1. Stel duidelijke grenzen: het is belangrijk dat je je eigen grenzen in de gaten houdt. Maak duidelijk wat je wel en niet kunt doen. Dit is soms lastig, zeker tegenover een leidingevende collega. Toch is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken en de collega erop aan te spreken als er iets niet goed gaat.
2. Plan regelmatig een voortgangsgesprek: iemand met een borderline-stoornis stelt (oprechte) betrokkenheid en aandacht bijzonder op prijs. Ga regelmatig even met elkaar zitten, ook als het goed gaat op het werk. Dit is cruciaal. Tijdens een gesprek kan je bespreken hoe het gaat en afspraken helder maken. Ook de dingen die niet zo goed gaan kan je dan beter benoemen en overbrengen.
3. Beloon positief en goed gedrag: weet de collega zich langere tijd aan de afspraken te houden? Dan is het goed om dit benoemen. Hiermee laat je merken dat je hem of haar ziet en dit stukje positieve aandacht werkt als een medicijn. Ook bouw je hiermee credits op om negatief gedrag te kunnen benoemen.
4. Probeer bij een conflict kalm te blijven: je collega heeft iemand nodig die kalm blijft, zelfs als hij of zijzelf erg emotioneel en onredelijk is. Door kalm te blijven vergroot je de kans dat iemand met BPS ook kalmeert. Natuurlijk is dit gemakkelijker gezegd dan gedaan. Mocht je merken aan jezelf dat je overstuur of boos wordt, dan is het beter om weg te gaan uit de situatie. Ga pas weer verder als jullie allebei tot rust gekomen zijn. Zorg er wel voor dat je collega weet dat je weg gaat als je overstuur of boos bent, maar ook weer terugkomt.
5. Creëer reële werktijden: voor iemand met borderline is het leven ingewikkeld. Werk is een van de complexe factoren. Je MOET namelijk veel van een baas. Om dit vol te houden is een 40-urige werkweek vaak te belastend. Kijk met elkaar wat reëel en haalbaar is. Beter een vast rooster in een parttime dienstverband, dan een fulltime dienstverband dat veel ziekmeldingen veroorzaakt. Een bedrijfsarts of SPV-er kan handvatten bieden bij het opstellen van een reëel werkrooster.
6. Luister actief en wees empathisch: iemand met borderline heeft vaak het gevoel dat niemand naar hem of haar luistert. Dit kan erg frustrerend zijn. Daarom is het  belangrijk om het gevoel te geven dat je echt aandacht geeft. Concreet betekent dat: onderbreek ze niet (tenzij ze gaan schelden en dreigen) en richt je focus op hen (niet op de telefoon of computer). Weerhoudt je van kritiek en verwijten en probeer het gesprek op een kalme manier in een goede richting te sturen. 
7. Gebruik afleiding als een strategie: het is lastig om rationeel te denken als je erg emotioneel bent, ook voor iemand met borderline. Op het moment dat iemand kalmeert, kan hij of zij helderder denken. Daarom is het belangrijk om mensen af te leiden als ze erg emotioneel zijn. Dit kun je doen door het gesprek op een ander onderwerp te brengen of door samen iets leuks te gaan doen. Vraag je collega naar dingen die hij of zij leuk vindt om te doen en die rustgevend werken. Zoals gaan wandelen, naar muziek luisteren of een broodje eten.
8. Betrek een jobcoach bij het werkproces: een jobcoach kan werkgevers en nabije collega's veel uit handen nemen. Hij of zij kent de ins en outs de do’s en don’ts van de problematiek en kan helpen om zo goed en gewenst mogelijk met iemand met borderline om te gaan.

Professionele begeleiding

JobUp begeleid en coacht veel mensen met een psychische kwetsbaarheid zoals borderline. Hierbij zijn wij er juist ook voor de werkgever en de naaste collega's. Dit doen wij in opdracht van UWV en gemeente maar ook voor werkgevers in kader van re-integratie 1e en 2e spoor. 

Heb je een collega met borderline en herken je bovengenoemde problemen? Misschien heb je hier zelfstandig mee leren omgaan. Zo niet, schakel dan onze hulp in! Onze ondersteuning zal jou als werknemer, collega of werkgever beter in staat stellen om met bordeline om te gaan. Heb je zelf borderline en vind je het moeilijk om met je werkomgeving om te gaan? Ook dan kun je contact met ons opnemen! Wij kijken dan of er mogelijkheden zijn voor een stukje coaching en begeleiding.

Binnen ons werkgebied werken wij met diverse GGZ instellingen samen, zoals De Hoop GGZ, Yulius en Eleos. Meer informatie? Bel met 078-8200080 of stuur een mail naar info@jobup.nl  

#borderline #complex verzuim